148 Blik in de verte

Zijn alleen die handelingen moreel, zoals men het wel gedefinieerd heeft, die omwille van de ander en alléén omwille van de ander verricht worden, dan be­staan er geen morele handelingen! Zijn alleen die hande­lingen moreel-zoals een andere definitie luidt-, die uit vrije wil verricht worden, dan bestaan er ook geen morele handelingen!-Wat is dat dan datgene wat men zo noemt en dat toch in elk geval moet existeren en om een verkla­ring vraagt? Het zijn de gevolgen van een aantal intellec­tuele misgrepen.-En gesteld dat men zich van deze dwa­lingen zou bevrijden, wat zou er dan met de 'morele han­delingen' gebeuren?-Op grond van deze dwalingen ken­den wij tot dusver aan een aantal handelingen een hogere waarde toe dan ze in feite bezitten: wij zonderden ze af van de 'egoïstische' en van de 'onvrije' handelingen. Wan­neer wij ze nu weer daarbij onderbrengen, zoals wij wel moeten doen, dan verminderen wij ongetwijfeld hun waar­de (hun gevoel van waarde), en wel meer dan billijk is, omdat de 'egoïstische' en 'onvrije' handelingen tot dusver te laag getaxeerd werden, op grond van dat vermeende fundamentele en intrinsieke onderscheid.-En zullen zij dus van nu af minder vaak verricht worden, omdat ze van nu af lager getaxeerd worden?-Onvermijdelijk! Tenmin­ste voor een geruime tijd, zolang de weegschaal van het waardegevoel als gevolg van vroegere fouten onbetrouw­baar blijft! Maar onze tegenrekening is dat wij de mensen de goede moed tot de voor egoïstisch uitgekreten hande­lingen teruggeven en de waarde ervan herstellen,-^ bero­ven ze van het slechte geweten! En omdat ze tot nu toe ver­reweg het talrijkst waren en dat in alle toekomst zullen zijn, ontdoen wij het totale beeld van de handelingen en van het leven van zijn boze schijn! Dit is een heel belang­rijk resultaat! Wanneer de mens zich niet langer als slecht beschouwt, houdt hij op, het te zijn!