Zijn alleen die handelingen moreel, zoals men het wel gedefinieerd heeft, die omwille van de ander en alléén omwille van de ander verricht worden, dan bestaan er geen morele handelingen! Zijn alleen die handelingen moreel-zoals een andere definitie luidt-, die uit vrije wil verricht worden, dan bestaan er ook geen morele handelingen!-Wat is dat dan datgene wat men zo noemt en dat toch in elk geval moet existeren en om een verklaring vraagt? Het zijn de gevolgen van een aantal intellectuele misgrepen.-En gesteld dat men zich van deze dwalingen zou bevrijden, wat zou er dan met de 'morele handelingen' gebeuren?-Op grond van deze dwalingen kenden wij tot dusver aan een aantal handelingen een hogere waarde toe dan ze in feite bezitten: wij zonderden ze af van de 'egoïstische' en van de 'onvrije' handelingen. Wanneer wij ze nu weer daarbij onderbrengen, zoals wij wel moeten doen, dan verminderen wij ongetwijfeld hun waarde (hun gevoel van waarde), en wel meer dan billijk is, omdat de 'egoïstische' en 'onvrije' handelingen tot dusver te laag getaxeerd werden, op grond van dat vermeende fundamentele en intrinsieke onderscheid.-En zullen zij dus van nu af minder vaak verricht worden, omdat ze van nu af lager getaxeerd worden?-Onvermijdelijk! Tenminste voor een geruime tijd, zolang de weegschaal van het waardegevoel als gevolg van vroegere fouten onbetrouwbaar blijft! Maar onze tegenrekening is dat wij de mensen de goede moed tot de voor egoïstisch uitgekreten handelingen teruggeven en de waarde ervan herstellen,-^ beroven ze van het slechte geweten! En omdat ze tot nu toe verreweg het talrijkst waren en dat in alle toekomst zullen zijn, ontdoen wij het totale beeld van de handelingen en van het leven van zijn boze schijn! Dit is een heel belangrijk resultaat! Wanneer de mens zich niet langer als slecht beschouwt, houdt hij op, het te zijn!
Morgenrood verscheen in 1881 en is wederom, na ‘Menselijk al te menselijk’ gevuld met honderden aforismen. Hieronder kunt u er 27 lezen. De herkomst van de titel wil ik niet onvermeld laten; Het komt van een versregel van een oude Indische hymne dat als volgt gaat: 'Er is zoveel morgenrood dat nog nooit geschenen heeft.' Begrijpelijk waarom hij deze tekst zo aansprekend vond. Voor Nietzsche was het morgen rood ook een teken van de naderende helderheid die hij in zijn persoonlijke leven verwachte naar andermaal een zware tijd te hebben gehad. Meer wegen worden er in dit boek open gelegd om de mens daaronder te laten schijnen in zijn aardse bestaan.
148 Blik in de verte
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten